Een paar weken geleden reed ik over het fietspad en stak daarbij een zijweg van links over. Er is redelijk goed zicht en ik had voorrang. Op de weg staan zelfs haaientanden. Ik reed niet heel hard, zo rond de 30. De auto die kwam aanrijden leek te stoppen; ik dacht dat hij mij gezien had, en reed vervolgens door. Echter de auto trok op het laatste moment opnieuw op. Ik kon met moeite op tijd remmen, de automobilist remde ook op het laatste moment. Natuurlijk was ik geschrokken, en ging het gesprek aan met de bestuurder. Hij beweerde bij hoog en laag dat hij mij niet gezien had. Voor mij moeilijk te verteren. Hij gaf de twee bekende redenen aan:
- U bent ook zo laag (slecht zichtbaar).
- U rijdt zo hard.
Beide redenen zijn denk ik vrij eenvoudig te weerleggen. Maar toch heeft hij mij niet gezien.
Met behulp van Streetview: ik kwam van linksonder over het fietspad aangereden, de auto stond op de plek van de grijze auto.
Velovaarders willen dan nog wel eens fijntjes aangeven als de automobilist hen niet gezien heeft vanwege de hoogte van de velomobiel: 'kunt u de lijnen op de weg ook niet zien?' of: 'ziet u kinderfietsjes ook niet?'
Met betrekking tot de snelheid is het nog veel eenvoudiger: Brommers?
Echter, uit de psychologie is het perfect te verklaren. De automobilist kijkt waarschijnlijk echt wel naar het fietspad, ziet daar geen brommer of (gewone) fiets en denkt dus dat hij kan oversteken. In meer dan 50 procent van de gevallen worden afwijkende voertuigen niet opgemerkt, hoe duidelijk ze ook zijn, omdat de automobilist daar zijn aandacht niet op richt. Zo worden motorrijders relatief vaak door links afslaande tegenliggers aangereden, omdat automobilisten niet op motoren, maar alleen op auto's letten op de hoofdrijbaan.
Deze ongelukken komen dus (mogelijk) voort uit de gegevensverwerking in de hersenen voort.
De velovaarders zien de auto wel en verwachten dat zij ons ook zien. Vaak wordt dan 'oogcontact maken' aangegeven, zelfs dat kan onvoldoende zijn.
Hoe naar het ook is, misschien kunnen we automobilisten de ongelukken met velovaarders niet helemaal verwijten, maar heeft dit te maken met de menselijke geest. Het heeft niet te maken met de hoogte van de velomobielen, noch met hun snelheid. Het heeft ermee te maken dat we afwijkend zijn (dat is iets om te koesteren trouwens).
We mogen dan wel 'wereldrecordhouders' zijn qua aantallen velomobielen, de aantallen op Néérlands wegen zijn nou ook weer zo groot, dat je kan verwachten dat iedere automobilist er altijd op verdacht is.
Veilige vaart.
Goed stuk, helemaal mee eens.
BeantwoordenVerwijderenIk ga er ook zo vaak mogelijk vanuit dat automobilisten mij niet zien.
De verontwaardiging bij veel vm-rijders is soms erg groot als ze niet gezien worden, maar in de auto zie ik zelf helaas ook nog wel eens iets over het hoofd. Ook op of in de fiets zie ik echt niet altijd alles.
Maar rijdend op een voorrangsweg en komende van rechts mag je er toch eigenlijk wel vanuit gaan dat mensen je waarnemen. Op dit punt zou ik ook verwacht hebben dat de automobilist mij gezien zou hebben. Zeker als je ongeveer 30 hebt gereden.
Duidelijk verhaal, bekend verhaal. Het is inderdaad een zaak van selectieve perceptie... Het gaat inderdaad allemaal om het verschijnsel dat je afwijkt en wat daarbij niet helpt is dat je ook nog eens relatief laag bent. Ik maak geregeld mee dat kruisende fietsers ! gewoon over me heen kijken, ze zien me niet. Tot ik even flink op de claxon druk natuurlijk... En als je dan wel gezien wordt ;-) wordt je snelheid vaak verkeerd ingeschat. Dus te allen tijde defensief fietsen, zou ik zeggen.
BeantwoordenVerwijderenHallo Wilco,
BeantwoordenVerwijderenKan me alleen maar aansluiten bij hetgeen hier boven al geschreven is, defensief rijden blijft altijd het beste voor je eigen veiligheid. Het is al heel vaak voorgekomen dat volstrekt overzichtelijke kruispunten zijn aangepast met lichten of rotondes, omdat er ondanks het goede overzicht talloze ongevallen gebeurden. Dat is gewoon verkeersdeelnemers overzien, of snelheden verkeerd inschatten. Als velomobiel zijn we extra in het nadeel, omdat we inderdaad afwijken van het "normale" verkeersbeeld en dan onverwacht opduiken.
Goed beschreven!
Groeten, Adri.
Ik blijf het zeggen. Mensen zien velomobielen 'over het hoofd' omdat ze minder bekend zijn? Er zijn mij teveel aanrijdingen met personenauto's en stadsbussen om die aangedragen stelling door jou op dit moment serieus te kunnen nemen. Ik denk dat er heel veel meer andere aspecten aan de orde zijn die ongelukken veroorzaken. Ik denk dan toch meer aan niet actief kijken/waarnemen.
BeantwoordenVerwijderenIk heb wel eens begrepen dat de meest gemaakte opmerking na een ongeluk is: 'Ik heb u helemaal niet gezien.'
VerwijderenMaar er zijn natuurlijk veel meer oorzaken van het niet zien van andere bestuurders. Denk aan, in willekeurige volgorde: alcohol, roekeloos rijgedrag, sms'en of wappen, eten achter het stuur, radio aan/uit zetten, kortom, alles wat afleidt van autorijden.
Echter, in mijn voorbeeld was van dat alles, voor zover ik weet, geen sprake. De bestuurder sprak niet met dubbele tong, zwaaide niet met mobieltje in de hand, maar was zelf duidelijk ook geschrokken.
Als velovaarders hebben we een extra nadeel, en het is belangrijk dat we dat ons steeds realiseren. Dus, ook al is de automobilist helemaal ok, het kan fout gaan door ons 'afwijkend gedrag'. Het is naar mijn mening te gemakkelijk de automobilist, ook in mijn voorbeeld (als het misgegaan zou zijn), dit standaard kwalijk te nemen. Wettelijk, verzekeringstechnisch e.d. zal de schuldvraag waarschijnlijk anders worden beantwoord, gezien de beschermde status van fietsers op onze wegen.
Tenslotte: Natuurlijk ligt er de grootste verantwoordelijkheid bij de automobilist, met zijn mogelijk dodelijk voertuig. Hij moet zo goed mogelijk (uit)kijken.